ต้นกล้วย จัดเป็นพืชที่มีลำต้นเทียมชนิดหนึ่ง ลำต้นที่เราเห็นสีเขียวเป็นมันเงาคือกาบใบที่อัดกันแน่น ก้านใบแทงขึ้นจากหน่อที่อยู่ในดิน ออกดอกเป็นช่อที่ปลาย ที่นี้อาจจะยังสงสัยกันอยู่บ้างว่า แล้วดอกกล้วยนั้นรูปร่างหน้าตาเป็นอย่างไร หากถามเช่นนี้ ตอบสั้น ๆ ว่า ส่วนที่เป็นหัวปลีนั่นแหละคือดอกกล้วย หัวปลีที่ออกมาใหม่ ๆ ก่อนที่จะเป็นเครือกล้วย สังเกตดี ๆ ที่หัวปลีสีม่วง ๆ กลีบหัวปลีส่วนนอกสุดจะโค้งงอออก มีดอกสีขาวอมเหลืองเล็กน้อยบานเรียงกันเป็นแถวยาว บานเพียงไม่นานก็จะโรย หลังจากนั้นจะกลายเป็นผลกล้วยเล็ก ๆ แล้วจะเปิดชั้นถัดไปเพื่อให้ดอกกล้วยบานขึ้นมาอีก นั่นแหละดอกกล้วย
กล้วย มีหลากหลายสายพันธุ์มาก ในบ้านเราเองก็มีขึ้นชื่ออยู่หลายชนิด ทั้งกล้วยหอม กล้วยไข่ กล้วยน้ำว้า โดยเฉพาะกล้วยหอมที่ถือได้ว่าเป็นสินค้าส่งออกที่ทำรายได้ให้ประเทศเราปีหละหลายล้านบาท แต่ที่จัดได้ว่ามีสารอาหารต่าง ๆ มากที่สุดต้องยกให้กล้วยน้ำว้า หากเทียบปริมาณสารอาหารที่เป็นส่วนประกอบชนิดต่อชนิด แล้วละก็ กล้วยน้ำวากินขาดเพราะมีมากกว่าเท่าตัว แต่เพราะจุดอ่อนของเปลือกที่ช้ำง่าย และสีสันไม่สวยงาม จึงไม่นิยมส่งออกไปยังต่างแดน แต่ถ้าแก้ปัญหาในจุดนี้ได้ กล้วยน้ำว่าจะเป็นผลไม้ทำเงินอีก 1 ชนิดได้เลย
คุณค่าทางด้านสารอาหาร
กล้วยในส่วนที่กินได้ 100 กรัม ให้พลังงานประมาณ 100 กิโลแคลอรี ประกอบไปด้วยสารอาหารนานาชนิด มีคาร์โบไฮเดรตและไขมัน ที่ช่วยในเรื่องของพลังงานให้แก่ร่างกาย โปรตีน ช่วยในด้านพัฒนาการของร่างกายให้เป็นไปอย่างสม่ำเสมอ
- กล้วยมีวิตามินเอ ที่มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการทำงานของดวงตา ช่วยให้ร่างกายสร้างสารโรด็อปซิน ที่ช่วยให้มองเห็นในที่มืดได้ชัดเจนยิ่งขึ้น ช่วยในการแบ่งเซลล์ของเนื้อเยื่อต่าง ๆ วิตามินบี 1 (ไทอะมิน) วิตามินบี 2 (ไรโบฟลาวิน) วิตามินบี 3 (ไนอะซิน) ที่ช่วยในการสร้างพลังงาน ช่วยในการบำรุงระบบประสาท บำรุงระบบกล้ามเนื้อ และบำรุงระบบสมอง และยังมีวิตามินบี 6 (พัยริดอกไซน์) ที่ช่วยให้วิตามินบีชนิดอื่น ๆ แสดงประสิทธิภาพออกมาได้อย่างสูงที่สุด ช่วยให้ร่างกายสังเคราะห์ วิตามินบี 3 (ไนอะซิน) จากทริปโตเฟนได้มากยิ่งขึ้น ช่วยให้ธาตุเหล็กสร้างเฮโมโกลบิน (สารที่ทำให้เลือดมีสีแดง) ได้มากยิ่งขึ้น กล้วยมีวิตามินซีสูง ช่วยให้ร่างกายมีภูมิคุ้มกันที่เปี่ยมด้วยประสิทธิภาพ นิยมนำไปปั่นเป็นสมูทตี้ด้วยเครื่องปั่นสมูทตี้ร่วมกับผลไม้หลายอย่าง
- แคลเซียม แมกนีเซียม และฟอสฟอรัส ที่เป็นธาตุหลักในการฟอร์มโครงสร้างพื้นฐานของร่างกาย มีหน้าที่ในการสร้างกระดูกและฟัน มีธาตุเหล็ก ที่ช่วยในการสร้างเฮโมโกลบินทำให้เซลล์แต่ละเซลล์ในร่างกายของเรามีออกซิเจนใช้อย่างเพียงพอ ช่วยในการบำรุงหัวใจ ช่วยทำให้กล้ามเนื้อหัวใจแข็งแรง มีโพแทสเซียม ช่วยสร้างสมดุลระบบน้ำภายในร่างกาย ทำหน้าที่ในการกระจายพลังงานไปยังเซลล์ต่าง ๆ เป็นสารส่งสัญญากระแสประสาท
คุณค่าทางด้านสมุนไพร
กล้วย เป็นผลไม้ที่เราคุ้นเคยกันมาตั้งแต่เด็ก อาหารเสริมชนิดแรก ๆ ที่เราได้สัมผัส ให้พลังงานสูง ช่วยให้เจริญอาหาร และมีสารอาหารที่จำเป็นต่อร่างกายครบทุกชนิด หากพูดถึงคุณค่าทางด้านสมุนไพรแล้วละก็ กล้วยเป็นสมุนไพรที่มีสรรพคุณมากมาย จัดเป็นสมุนไพรขนานเอกในทุกด้าน แต่ละส่วนใช้เป็นยาได้สารพัด เราใช้ประโยชน์ทุกส่วน ตั้งแต่รากจนแกในลำต้น ใช้หัวปลี ผล แกนกลางลำต้น (ลอกกาบใบสีเขียวออก) จนถึงก้านใบอ่อนสีขาวกลางลำต้น มาประกอบเป็นอาหารได้สารพัด ได้ทั้งคุณค่าทางสารอาหาร ได้ทั้งสมุนไพรบำรุงร่างกาย ส่วนที่เอามาทำเป็นสมุนไพรนั้นใช้กันได้หลายส่วน น้ำคั้นจากต้น และยางกล้วยสามารถใช้หยดที่แผลสดเพื่อห้ามเลือด ผลกล้วยกินเป็นยา ผลดิบมีสรรพคุณในการรักษาโรคกระเพาะ ช่วยย่อยอาหาร หรือนำผลดิบปอกเปลือกออกผ่าครึ่งต้มน้ำกินเป็นยาแก้ท้องเสีย แต่จะตรงกันข้ากัน หากเกิดอาการท้องผูกให้กินผลสุกเพราะมีสรรพคุณเป็นยาระบาย แต่ที่เป็นสุดยอดต้องยกนิ้วให้ดอกกล้วย หรือหัวปลี
ดอกกล้วย ยาลดความดัน
ดอกกล้วย มีสรรพคุณในการลดความดันสูงได้อย่างดี ช่วยป้องกันเส้นโลหิตในสมองแตกอันเนื่องมาจากความดันโลหิตสูง ทำได้ง่าย ๆ โดยใช้ปลีกล้วยขนาดกำลังพอดี ลอกเอกาบสีม่วงออกจนเห็นเป็นกาบอ่อนสีขาว ซอยให้ละเอียดต้มกับน้ำ ใส่เปลือก ผลกล้วยลงไปด้วย เพื่อให้สรรพคุณเพิ่มมากขึ้น รินเฉพาะน้ำดื่มหรือจะกินเนื้อดอกกล้วยพร้อมกับน้ำต้มด้วยก็ได้ ดื่มเช้า – เย็น เป็นประจำจะช่วยลดความดันที่สูงผิดปรกติ สำหรับผู้ที่คลอดบุตรใหม่ ๆ ดื่มยาหม้อสูตรนี้ หรือเอาดอกกล้วยมาทำเป็นอาหารกินบ่อย ๆ หรือจะกินสด ๆ ก็ได้ จะช่วยขับน้ำนมให้ออกสม่ำเสมอ ไม่ทำให้น้ำนมคัดจนเจ็บบริเวณเต้านมได้อีกด้วย งานวิจัยทางการแพทย์พบว่า ในหัวปลีมีสาร Triterpene เป็นเสตอรอยด์ (Steroid) ชนิดหนึ่ง ช่วยกระตุ้นการทำงานของระบบต่าง ๆ ในร่างกายให้ทำงานได้อย่างปรกติ
ชื่อ : กล้วย (Banana)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Musa Sapientum L.,: Musa Paradisiaca L. Var Sapientum (L.) O. Kuntnze
วงศ์ : MUSACEAE